An t-Oide Gàidhlig
Tha an t-Oide Gàidhlig bho riamh air a bhith deatamach dhan chòisir agus, a rèir na ciad notaichean clàraichte, b’ e Mgr Iain MacCallum a’ chiad fhear a bha san dreuchd.
Ann an 1922 chaidh Dòmhnall MacIndeor a stèidheachadh mar Oide Gàidhlig, dreuchd a bh’ aigesan gu 1940 nuair a ghabh Màiri B. Nic a’ Mhaoilein a-null bhuaithe.
Ann an 1938 ghabh Aonghas Dòmhnallach, fear de laoich na còisir, an uallaich gus an do ghabh Peadar MacLeòid a-null ann an 1956. Dh’fhuirich Mgr MacLeòid san dreuchd gu 1968.
An dèidh 1968 bha grunn diofar dhaoine san dreuchd, nam measg: Nan Dhùghlas, Dòmhnall I. Mac a’ Phiocair, a bha na oide sna 70an agus a-rithist sna h-80an, Mairead Farmer, Dòmhnall Meek, Oighrig NicDhòmhnaill, Ealasaid NicDhòmhnaill, Donaidh Moireach agus Calum MacArtair.
Ann am meadhan na h-80an, an dèidh do Dhòmhnaill MhicArtair an dreuchd fhàgail, bha a’ chòisir fortanach Mina Nic a’ Ghobhainn fhastadh. Tha Mina fhathast san dreuchd an-diugh.
Rugadh agus thogadh Mina ann an Leòdhas agus an dèidh ceumnachadh bho Oilthigh Ghlaschu le MA ann an Gàidhlig agus Eachdraidh, thòisich i na dreuchd mar thidsear. An dèidh teagasg ann an àrd-sgoiltean ann an sgìre Ghlaschu, thòisich i na h-òraidiche Gàidhlig pàirt-ùine ann an Colaiste Chnoc Iòrdain. Bha i cuideachd ag obair pàirt-ùine mar oide Gàidhlig aig Oilthigh Ghlaschu, a thuilleadh air a bhith a’ teagasag diofar chlasaichean oidhche.
Tha Mina air a bhith na preasantair air prògraman rèidio dhan BhBC agus bha i soirbheachail fad bhliadhnaichean mar bhana-chleasaiche anns an t-siabann Gàidhlig, Machair, a’ cluich Anna NicRath.
Bho thòisich i mar Oide Gàidhlig na còisir, tha Mina air piseach mhòr a thoirt air ìre na còisir, a’ cuideachadh nam ball gus an sgilean labhairt a leasachadh. Bidh i cuideachd a’ cur air dòigh eadar-theangachaidhean agus faidhleachan fuaime de na h-òrain air fad.
Bho riamh, tha Mina air a bhith gu mòr an sàs ann am buidhnean dràma na còisir agus b’ ann tro a brosnachadh ’s a cuideachadh a chaidh a’ bhuidheann a stèidheachadh bho thùs.
Ann an 1988, aig Mòd Nàiseanta Rìoghail Ghlaschu, thàinig obair agus oidhirpean Mhina am follais nuair a choisinn a’ chòisir Cuach an Albannaich Sheachdaineil airson na comharran a b’ àirde ann an Gàidhlig ann am farpais Sgiath MhicShimidh agus Thulaich Bhàrdainn. On uair sin, tha a’ chòisir, aig diofar amannan, air a h-uile duais Ghàidhlig a thogail. Tha a’ chòisir air an duais iomlan airson Gàidhlig a choisinn grunn thursan agus tha seo na theisteanas air obair chruaidh Mhina gus ìre fileantachd na còisir a leasachadh.
Tha sinn an dòchas gun lean Mina oirre a’ brosnachadh na Gàidhlig tro bhith ag obair leis a’ chòisir airson iomadach bliadhna fhathast.